Sau vụ nổ Big Bang, độ phổ biến của hiđro chiếm khoảng 74% khối lượng vật chất toàn vũ trụ. Do đó, các phản ứng hạt nhân xảy ra có sự tham gia của hiđro luôn chiếm vị trí quan trọng trong quá trình tiến hóa của vụ trụ. Trong đó, phản ứng bắt bức xạ hạt nhân (p,γ) đóng vai trò quan trọng trong các quá trình vật lý thiên văn khác nhau như các phản ứng tổng hợp hạt nhân xảy ra trong quá trình tiến hóa của các sao, các vụ nổ sao mới cổ điển và vụ nổ tia X loại I [1] vv….

Nhiệm vụ KHCN cấp cơ sở năm 2021 “Nghiên cứu, sử dụng phần mềm mô phỏng ARGOS đánh giá phạm vi, mức độ ảnh hưởng của phóng xạ từ một số sự cố tại nhà máy điện hạt nhân Phòng Thành cảng đến Việt Nam” do ThS. Dương Đức Thắng làm chủ nhiệm được thực hiện với mục tiêu chính là khai thác sử dụng hiệu quả phần mềm ARGOS để đưa ra được các bản đồ về xu hướng phát tán của các nhân phóng xạ (theo 2 mùa: mùa hè và mùa đông) và đánh giá được liều bức xạ đối với con người và môi trường từ sự cố nhà máy điện hạt nhân Phòng Thành Cảng của Trung Quốc đến Việt Nam theo một số kịch bản tai nạn tương ứng với ba cấp sự cố (4, 5, 6 - theo thang sự cố INES) phục vụ công tác xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố.

Tổng quan về các nghiên cứu hiện tượng nổ hơi phân tầng, người ta nhận thấy rằng trong hầu hết các thí nghiệm trước đây, chất nóng chảy (nước) và chất làm mát (freon) ở nhiệt độ thấp đã được sử dụng và thu được các vụ nổ hơi yếu với hệ số chuyển đổi thấp. Cơ chế hình thành hỗn hợp với sự sắp xếp phân tầng ban đầu của chất nóng chảy và chất làm mát được đề xuất bởi Harlow và Rappel (1981), theo đó sự pha trộn của hổn hợp được thực hiện trực tiếp trong quá trình lan truyền của một làn sóng kích nổ, bằng cách sử dụng sóng xung kích di chuyển từ vùng nổ tới vùng của vị trí ban đầu của chất nóng chảy và chất làm mát. Các quá trình này xảy ra nhanh chóng nên dẫn đến khả năng pha trộn thấp và các vụ nổ yếu chính vì vậy tác động của quá trình nổ hơi lên lò phản ứng không đáng kể

Hiện nay, các công nghệ lò mô đun nhỏ (SMR) và trạm năng lượng hạt nhân nổi (FNPP) đang được nhiều quốc gia đầu tư nghiên cứu và phát triển. Ưu điểm của các công nghệ này là chi phí đầu tư ban đầu thấp, độ an toàn cao, tính linh hoạt trong xậy dựng, vận hành cũng như ứng dụng. Bên cạnh đó, nước láng giềng Trung Quốc cũng đang phát triển nhiều công nghệ SMR cho cả trên đất liền lẫn trên biển như ACP100, ACPR50S, DHR400, HTR-PM…, và dự kiến sẽ đưa các FNPP ra các vùng biển tranh chấp như biển Đông. Do đó, việc tìm hiểu các công nghệ SMR và FNPP có ý nghĩa cả về kinh tế lẫn chính trị đối với nước ta. Điều này góp phần đề ra các giải pháp cho vấn đề an ninh năng lượng ở nước ta cũng như cung cấp điện năng cho kinh tế biển và hải đảo

Cấu trúc mẫu vỏ với các proton và neutron được sắp xếp theo lớp từ trong ra ngoài là xương sống của vật lý cấu trúc hạt nhân hiện đại, trong đó hầu hết các hạt nhân đều có thể mô tả theo mô hình cấu trúc này. Tuy nhiên, trong các hạt nhân nhẹ vẫn tồn tại các trạng thái không có cấu trúc vỏ, mà thay vào đó các proton và neutron liên kết tạo thành các cụm alpha trong hạt nhân. Các trạng thái như vậy thường là các trạng thái cộng hưởng và được gọi là trạng thái cụm alpha (alpha cluster).

Bức xạ nơtron là bức xạ có khả năng đâm xuyên mạnh và có hệ số truyền năng lượng tuyến tính (LET) lớn khi tán xạ trong mô cơ thể. Việc che chắn bức xạ nơtron rất phức tạp, do đó vấn đề kiểm soát an toàn đối với loại bức xạ này đang ngày càng được quan tâm, nhất là trong xu thế phát triển ngày một gia tăng của các ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong các ngành kinh tế - xã hội tại nước ta. Theo khuyến cáo của Ủy ban Quốc tế về Bảo vệ Bức xạ (ICRP), đại lượng tương đương liều môi trường H*(10) được sử dụng cho mục đích kiểm soát môi trường nhằm cung cấp các thông tin cần thiết cho các cơ sở ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong việc giám sát và phân luồng các khu vực làm việc hợp lý. Tuy nhiên, quá trình đo đạc và đánh giá liều lượng gây bởi bức xạ nơtron thường gặp nhiều khó khăn do bản chất vật lý của loại bức xạ này: không mang điện, phổ năng lượng liên tục và hệ số chuyển đổi liều thay đổi lớn trong các dải năng lượng khác nhau.

Hiện nay Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân(KH&KTHN) đang vận hành và quản lý mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường(QT-CB PXMT)bao gồm 11 trạm thuộc khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ và 01 Trung tâm điều hành đặt tại Viện KH&KTHN. Các thiết bị quan trắc PXMT trực tuyến được thiết kế chế tạo với các công nghệ ghi đo, truyền tải, định dạng và lưu trữ số liệu quan trắc khác nhau của 03 nước Đức, Nhật Bản và Việt Nam.

Theo Tổ chức Ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) ước tính năm 2018 Việt Nam có 164.000 ca mắc bệnh ung thư mới và hơn 114.000 người tử vong, xếp vị trí 99/185 quốc gia và vùng lãnh thổ với tỉ lệ mắc ung thư 151,4/100.000 dân, xếp 19 châu Á và thứ 5 tại khu vực Đông Nam. Bệnh ung thư đang thực sự là một gánh nặng đe dọa một lượng lớn dân số Việt Nam, để giảm thiểu sự ảnh hưởng của căn bệnh này cần có một chiến lược điều trị hiệu quả, bao gồm nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ bác sĩ, kỹ sư, đầu tư trang thiết bị hiện đại và cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu chẩn đoán và điều trị.

Đề tài khoa học và công nghệ cấp cơ sở: “Nghiên cứu hiệu ứng phi định xứ của thế quang học nucleon bằng phương pháp R-matrix” do CN. Doãn Thị Loan, nghiên cứu viên Trung tâm Vật lý hạt nhân, Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân làm chủ nhiệm được phê duyệt giao thực hiện từ tháng 1/2018 đến hết tháng 12/2018.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở “Xác định 210Pb trong mẫu sol khí bằng kỹ thuật phân tích hạt nhân” do ThS. Dương Đức Thắng làm chủ nhiệm được phê duyệt giao thực hiện trong thời gian 01 năm từ tháng 01/2017 đến 12/2017 với tổng kinh phí là 70 triệu đồng. 210Pb là đồng vị phóng xạ có nguồn gốc tự nhiên, thuộc chuỗi phân rã phóng xạ 238U. 210Pb có thời gian bán rã 22.20 năm, đỉnh phổ gamma đặc trưng 46.539 keV với cường độ 4.25%. Trong sol khí, 210Pb chủ yếu được sinh ra từ khí trơ phóng xạ 222Rn, đây cũng là sản phẩm trong chuỗi phân rã của 238U.